شكل‌گيري تجمع حول اين ميدان و خريد و فروش دلار به روش چوب‌زني در ميانه‌هاي روز رفته رفته به رسمي هميشگي تبديل مي‌شد كه يكباره شرايط بازار تغيير كرد. روزهاي هيجاني كه در سال 91حال و هواي ويژه‌اي به اين خيابان تأثيرگذار در اقتصاد ايران داده بود، به سر آمد تا بازگشت آرامش به چهاراه استانبول، فضاي جديدي را در ميدان اقتصاد حاكم سازد. ديگر از گعده‌هاي پرجمعيت در ابتداي خيابان منوچهري خبري نيست. دلال‌ها هم دليلي بر بازارگرمي نمي‌بينند. ديگر خريد ارز با هدف كسب سود در بازار ارز جريان ندارد. سوداگري به پايان راه رسيده و تنها نيازمندان واقعي به ارز مسير خود را به سمت ميدان فردوسي تغيير مي‌دهند. بازار مسكوكات نيز هيچ نشاني از هيجانات سال‌هاي گذشته ندارد. كاهش چشمگير قيمت دلار و سكه طي يك سال و نيم گذشته موجب شد بسياري از سرمايه‌گذاران در اين بازارها با زيان مواجه شوند و سرمايه خود را با تجربه تلخ شكست از ميدان سوداگري خارج سازند. بررسي ميزان سود و زيان در بازارهاي مالي و واسطه‌اي نشان مي‌دهد كه در سال‌جاري نيز بازدهي اين بازارها نتوانست جذابيتي براي سرمايه‌هاي سرگردان ايجاد كند.
ساير بازارها نظير خودرو و مسكن نيز به ثبات و ركود تكيه زده‌اند تا سؤال اصلي صاحبان سرمايه‌هاي خرد بي‌پاسخ باقي مانده باشد. سرمايه‌هاي كلان نيز در شرايط ركود اقتصادي نتوانسته‌اند بازدهي مطلوبي از مسير فعاليت‌هاي مولد براي صاحبان خود رقم بزنند. از طرف ديگر بازار سرمايه و بورس نيز با افول قابل توجه ارزش و شاخص كل مواجه شده است تا طرفداران سرمايه‌گذاري در بورس نيز اين روزها توصيه‌اي براي سرمايه‌گذاري نداشته باشند. آمارها نشان مي‌دهد كه از ابتداي سال‌جاري تا 16اسفندماه شاخص كل بورس روند منفي 19درصدي را طي كرده و با اين حساب مي‌توان گفت متوسط زيان سهامداران بورس در اين بازه زماني 19درصدبوده است. ارزش بازار سرمايه نيز در اين مدت از حدود 386هزار ميليارد تومان به 286هزار ميلياردتومان تنزل كرده است. برآوردهاي آماري نشان مي‌دهد كه هيچ‌كدام از بازارها در بازدهي به پاي سود دهي بانكي نرسيده‌اند و در سال 93سپرده‌گذاري در بانك سودده‌ترين محل براي سرمايه‌گذاران بوده است.
- بازدهي اندك در بازار ارز
در سال‌جاري بازار ارز فعاليت خود را با دلار 3هزار و 10توماني آغاز كرد. پس از آنكه در سال 91بهاي دلار به مرز 4هزار تومان رسيده بود، در سال 92بازار با روند نزولي قيمت‌ها همراه شد. در سال 93اما كمترين نرخ دلار در روزهاي نخست رقم خورد. پس از آن بازار با وجود حفظ آرامش، اندكي افزايش قيمت را در چند مقطع زماني تجربه كرد تا در 16اسفندماه به محدوده 3هزار و 400تومان رسيده باشد. در طول سال اخبار مذاكرات هسته‌اي بيشترين تأثير را روي قيمت ارز گذاشته است تا جايي كه مهم‌ترين مقطع افزايش قيمت دلار در سوم آذرماه با تمديد مذاكرات هسته‌اي رقم خورد. در شرايطي كه انتظار براي حصول توافق نهايي هسته‌اي بالا رفته بود، كار به تمديد مذاكرات انجاميد تا دلار از محدوده 3هزار و 250تومان به بالاي 3هزار و 500تومان صعود كند. پس از آن باز هم بازار به آرامش رسيد اما بهاي دلار در محدوده 3هزار و 400تومان حركت كرد. اين آمارها نشان مي‌دهد كه بازدهي بازار ارز در سال 93حدود 13درصد بوده است هرچند كه ممكن است شكل‌گيري توافق هسته‌اي همين ميزان افزايش را نيز تحت‌تأثير قرار دهد.
- بازاري با سود صفر
خريد سكه براي سرمايه‌گذاري سابقه ديرينه‌اي در ميان سرمايه‌گذاران غيرحرفه‌اي دارد. بسياري از زنان خانه‌دار هم طي سال‌هاي گذشته دارايي‌هاي نقدي خود را به سكه تبديل كرده‌اند تا اين ابزار سرمايه‌گذاري كه قدرت نقدشوندگي بالايي دارد را در مواقع ضروري به فروش برسانند. اين سرمايه‌گذاران سنتي براي حفظ ارزش دارايي و جلوگيري از تأثير كاهش ارزش پول ملي بر سرمايه‌شان، اقدام به خريد سكه مي‌كنند. در سال‌هاي اخير اما نوع ديگري از سرمايه‌ها وارد بازار سكه شد تا در روزهاي اوج‌گيري بهاي سكه و آشفتگي بازارهاي واسطه‌اي به سوداگري دامن زده شود. سال گذشته اما همراه با افول بهاي دلار و بازگشت آرامش به بازارها، قيمت سكه نيز كاهش يافت تا از سطح يك ميليون و 500هزار تومان به محدوده يك ميليون تومان برسد.
در طول يك سال و نيم گذشته اما سوداگري از اين بازار رخت بربسته است تا انگيزه‌اي براي ورود سرمايه‌هاي سرگردان به اين بازار وجود نداشته باشد. در سال‌جاري نيز دامنه نوسانات قيمت طلا و سكه محدوده مشخصي را دنبال كرد. 2 عامل تأثيرگذار در قيمت طلا و سكه يعني بهاي طلا در بازارهاي جهاني و نرخ دلار در بازار داخل نوسانات زيادي را پشت سر گذاشته‌اند اما در نهايت برآيند اين نوسانات موجب ايجاد آرامش نسبي در بازار سكه شده است. در روزهاي ابتدايي سال‌جاري بهاي سكه بهار آزادي 952هزار تومان ثبت شده بود. قيمت سكه در 18 اسفندماه به 956هزار تومان رسيد تا در طول حدود يك سال حدود 6 .0 درصد بازدهي در بازار سكه حاصل شده باشد. بر اين اساس هر 10ميليون تومان سرمايه‌گذاري در اين بازار تنها حدود 60 هزار تومان سود حاصل رسيد. در سال‌جاري بهاي سكه در كمترين قيمت به 898هزار تومان و در بيشترين سطح به يك ميليون و 44هزار تومان رسيد.
- بالاتر از تورم
در سالي كه بازار بورس رو به زيان گذاشت و نرخ بازدهي در بازار طلا و ارز نيز كمتر از سطح نرخ تورم قرار داشته است، اين بازارسپرده گذاري بانكي بود كه پيشتاز سودرساني شد. سپرده‌گذاري در بانك‌ها در اين سال بيشترين سود را به سرمايه‌ها رسانده است. سال 93سال رقابت بانك‌ها براي جمع‌آوري نقدينگي‌هاي سرگردان از ساير بازارها بوده است. در اين سال با وجود تعيين نرخ سود مصوب براي سپرده‌ها، بارها بانك مركزي نسبت به عدول برخي بانك‌ها از نرخ‌هاي سود مصوب هشدار داد. برخي از مؤسسات مالي و اعتباري و بانك‌ها براي عقب نماندن از قافله جذب پول، حاضر شدند سودي فراتر از سطح 22درصد به سپرده‌هاي يكساله اختصاص دهند. نرخ سود سپرده‌هاي بانكي براي يك سال 22درصد تعيين شده است كه نشان مي‌دهد به ازاي 10ميليون تومان سپرده‌گذاري، 2ميليون و 200هزار تومان سود حاصل شده است. اگر سود حاصل از اين ميزان سپرده‌گذاري كه ماهانه 183هزار تومان برآورد مي‌شود در حساب ماندگار شده باشد، نرخ سود مؤثر بانكي براي يك سال به حدود 28درصد مي‌رسد كه با اين حساب هيچ بازاري به اين سطح از سوددهي نرسيده است. بانك‌ها براي سپرده‌هاي 9ماهه 20درصد و براي سپرده‌هاي 6ماهه 18درصد سود مي‌دهند. نرخ سود براي سپرده‌هاي 3ماهه 14درصد و براي سپرده‌هاي روزشمار نيز 10درصد تعيين شده است.
نظر شما